Op 7 november 2013 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie in een arrest (Sneller/DAS Rechtsbijstand, C-422/12)bepaald dat een rechtsbijstand verzekerde zelf mag kiezen welke rechtshulpverlener hem bijstaat als vertegenwoordiger in een gerechtelijke of administratieve procedure. Deze keuze mogelijkheid bestaat ook bij procedures waarvoor geen verplichting staat om een advocaat in de arm te nemen, zoals procedures bij de kantonrechter (arbeidsrecht, huurrecht etc.) en administratieve rechter (bestuursrecht).
Bijna alle rechtsbijstand verzekeraars hebben de vrije keuze van een rechtshulpverlener in hun polisvoorwaarden beperkt door te bepalen dat rechtsbijstand in beginsel wordt verleend door een werknemer van de verzekeraar en de kosten van rechtsbijstand van een door de verzekerde vrij gekozen rechtshulpverlener slechts vergoed worden, indien de verzekeraar meent dat de behandeling van de zaak aan een externe rechtshulpverlener moet worden uitbesteed.
In de onderhavige zaak heeft Sneller een rechtsbijstand verzekering bij DAS Rechtsbijstand. In de overeenkomst staat dat gerechtelijke procedures (voor zover mogelijk) worden behandeld door medewerkers van DAS Rechtsbijstand. Sneller heeft alleen het recht een rechtshulpverlener naar eigen keuze aan te wijzen als DAS Rechtsbijstand meent dat de zaak extern moet worden uitbesteed.
Sneller wilde een kennelijk onredelijk ontslag procedure starten en een door hemzelf gekozen advocaat daarvoor inschakelen, waarvoor DAS Rechtsbijstand de kosten diende te dragen. DAS Rechtsbijstand wilde echter alleen maar een eigen werknemer de procedure laten doen. Daarop stapte Sneller naar de rechter, maar wordt in eerste aanleg en in hoger beroep in het ongelijk gesteld. Beide rechters vinden dat DAS Rechtsbijstand de kosten rechtsbijstand alleen hoeven te vergoeden, als zij besluit dat rechtsbijstand door een externe rechtshulpverlener noodzakelijk is.
Vervolgens stelt Sneller cassatie in bij de Hoge Raad, die over deze materie twee prejudiciële vragen stelt aan het Hof van Justitie van de Europese Unie. Het Hof meent dat uit artikel 4 lid 1 sub a. van de Europese richtlijn voor de rechtsbijstandverzekering (richtlijn 87/334/EEG (rov. 23) voortvloeit dat een rechtsbijstand verzekeraar niet mag bedingen dat de kosten van een door de verzekerde zelf gekozen rechtshulpverlener alleen vergoed worden, indien de verzekeraar van mening is dat de behandeling van de zaak aan een externe rechtshulpverlener moet worden uitbesteed. Hierbij maakt het geen verschil of rechtsbijstand voor de desbetreffende gerechtelijke of administratieve procedure verplicht is.
Voortaan mogen verzekerden dus in het kader van gerechtelijke of administratieve procedures zelf hun rechtshulpverlener uitkiezen en dient de rechtsbijstand verzekeraar de hiermee gemoeide kosten vergoeden (uiteraard, tot het maximum van de dekking)
Kortom: Heeft u een rechtsbijstandverzekering en raakt u (als eisende of verwerende partij) verzeild in een gerechtelijke of administratieve procedure, dan kunt u ons onmiddellijk inschakelen voor rechtsbijstand. De hiermee gemoeide kosten zijn (maximaal tot het verzekerde bedrag) gedekt door de rechtsbijstandverzekeraar.
Gerbrand Osinga, 11 december 2013